Tôi đã nói bạn trai tự nhiên tự cao. Chính Augustin và Rousseau đã qua thời kỳ mua bán thứ tình nầy. Bạn đã yêu ai rồi dù có yếu đuối bán thân làm mồi trụy lạc cho kẻ khác, bạn vẫn nhớ tình xưa.
Vô lớp giáo sư giảng bài mặc kệ: họ lấy ra thưởng thức. Nhiều người lớn thấy họ làm thinh tưởng đâu họ không biết. Còn nói nghịch, thì bạn trai nhất định không thua bạn gái.
Nó phải chiếu dọi nét mỹ miều của tâm hồn thì con người mới xứng với nhân phẩm. Đọc sách Tây Đông, người ta hễ nói tới ghen, thì nghĩ đến Hermione trong Andromaque, Hoạn Thư trong truyện Kiều. Người lớn xung quanh họ thì đua xa xí thì họ cũng đấu tranh lảng tiêu.
Thôi giá hoàn toàn đẹp, mang hình họ kè kè trong túi phỏng được lợi gì. Người sáng thế, cứu thế, quan phòng vạn vật: tất cả đều do tình yêu vô bờ bến của người. Nhiều bạn trai có tật ăn nói um sùm.
Trong ngôn phong họ vênh vênh tỏ ra cho bạn gái thấy mình đủ tài, đủ mưu, đủ sức. Muốn chinh phục tâm hồn họ phải kính trọng tinh thần độc lập,tính ưa uy quyền của họ. Tôi chỉ nói mặc cảm thôi chớ chưa nói những trường hợp bạn trai nói thẳng rằng người nữ nầy yếu, người nữ kia làm cái trò gì ra trò trống gì.
Có những cơ quan nẩy nở nhanh chóng, có cơ quan chậm. Họ có những nét tâm lý đặc biệt. Ơû đây ta nên để ý ái tình của người nam, trong đó có bạn trai, là ái tình tự nhiên pha màu sắc xác thịt vì tự bản chất bạn trai mang bản năng truyền sinh.
Làm sao trong tập nhựt ký bạn trai được những dòng nầy: tâm thư gởi người em, bạn đời mà tôi yêu mến nhất trần gian vì quý phục. Làm như vậy tức là hiểu tâm lý họ: không thuyết phục họ được đâu. Đọc tôi xong, xin bạn đến ông.
Tập quán nầy dĩ nhiên có mầm mộng từ trong tâm địa bạn trai. Lắm lúc họ nghĩ về ngả đường đời họ phải đi. Có một thời gian dài từ 7 tuổi đến 11, 12 tuổi, bạn trai sống cuộc đời thơ ngây, vô tư lự trước bao nhiêu người, vật, sự việc và hiện tượng.
Có không ít bạn trai lại đem lối lý sự áp dụng trong gia đình hay ngoài xã hội nhất là trong xã hội học đường. Lựa kẻ khôn ngoan, cẩn ngôn, giàu kinh nghiệm, học rộng, bàn tâm sự với họ. Muốn am tường các tác vi các bạn trai trong tuổi nầy thì cứ hỏi các bực cha mẹ và nhà giáo.
Ngoài những nét tâm lý đại cương ai là người nam đều có, mỗi bạn trai có những khía cạnh tâm lý cá biệt: tất cả làm nên cátính của một người. Nhưng còn biết bao cái đẹp khác mà tâm hồn ta khao khát. Chúng tôi biết có nhiều lòng trai khi yêu ai có thiện chí lắm, có những ý tưởng trong sạch cao cả lắm, nhưng cứ chung mà nói, ái tình của họ mặc dầu họ không ý thức, tàng trữ yếu tố xô đẩy họ đến chỗ chiếm hữu người bạn gái mà họ mến yêu.