Theo cách sử dụng này những chiếc mũ được sử dụng như nhũng biểu tượng để trưng cầu những kiểu suy nghĩ cụ thể. Khi tư duy là rõ ràng và đơn giản, nó trở thành thú vị và hiệu quả hơn. Không giống với việc mọi người cùng nhau tranh luận như ở các toà án, để giành được phần thắng- để đạt được điều này, có khi họ sẵn sàng bưng bít những thông tin có lợi cho đối phương, tất cả mọi người tập trung lại nhằm giải quyết vấn đề một cách dễ dàng.
Lối tư duy chiếc mũ vàng khảo sát và khám phá mặt giá trị và lợi ích của ý tưởng. Bạn cũng có thể làm hiệu cho những người khác rằng bạn đang cố gắng để tư duy theo một cách riêng và do đó mọi người nên xem xét những đóng góp của bạn theo một cách phù hợp. …John, ý kiến của anh về vấn đề này là gì? Theo anh thì chúng ta sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào? Tôi muốn biết ý kiến của anh theo quan điểm chiếc mũ vàng.
Nhưng việc chúng ta sử dụng chiếc mũ đen để cân nhắc cũng là một việc nên làm. Đối ngược lại, chính những cảm xúc được đưa ra kèm những lập luận lôgíc nguy hiểm hơn nhiều so với những xúc cảm đơn thuần của chiếc mũ đỏ. Điều gì sẽ là "ngôi nhà phù hợp nhất" cho ý tưởng này?
Nếu trong quỹ thời gian sử dụng chiếc mũ trắng, mọi người đưa ra được những số liệu chứng tỏ được việc tăng tiền phạt, về lâu dài cũng như trước mắt, góp phần giảm tội phạm, thì những số liệu đó có giá trị hơn nhiều so với việc chúng ta chỉ tư duy logic rằng những kẻ phạm tội sẽ giảm. Liệu mọi người có cùng quan điểm như vậy? Anh Jones, anh có tận mắt nhìn thấy bị đơn chơi tại sòng bạc trong đêm 30 tháng 6 không, hay anh chỉ nghe anh ta kể lại?
… Hiện tại thì những qui định của toà nhà không cho phép chúng ta làm điều đó. Tôi chỉ không thích vụ giao dịch này. Vậy chúng ta hãy cố gắng tưởng tượng xem nếu chúng ta tin tưởng lẫn nhau, thì cách nghĩ của chúng ta về vấn đề này là như thế nào?
Chúng ta có thể có một cách rất phù hợp tuyệt đối để làm gì đó, nhưng điều đó không có nghĩa là không thể có cách nào tốt hơn. …John, ý kiến của anh về vấn đề này là gì? Theo anh thì chúng ta sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào? Tôi muốn biết ý kiến của anh theo quan điểm chiếc mũ vàng. Chiếc mũ xanh lá cây được sử dụng lúc này để tạo nên những khái niệm mới.
Mọi người thường hỏi tôi liệu sự sáng tạo là nhờ vào kỹ năng, tài năng hay cá tính. Chúng ta có thể sử dụng chiếc mũ đỏ, đen và vàng để biểu lộ quan điểm. Bước tiếp theo là xem xem trong hai tình huống giả định đó, tình huống nào gần nhất với thực trạng của tình hình.
Một con linh dương châu Phi khi nghe thấy tiếng động, ngay lập tức hệ thần kinh trung ương của nó nhận biết được những hiểm hoạ đang rình rập. Bởi vì theo luật, nếu vị quan toà chết khi đang xem xét vụ kiện, vụ kiện sẽ phải được bắt đầu xem xét lại từ đầu. Có những người luôn luôn nghĩ tốt về một người khác ngay cả khi người này đã lừa gạt họ.
Trong phần trước tôi đã đề cập đến từ Po có vai trò giống như công cụ tư duy mũ xanh. Chúng ta phải kiên định quan điểm thực thi chính xác những thủ tục kỷ luật cần thiết. Cách nói "Tôi muốn anh nhìn nó từ hướng Bắc" khác hẳn với câu "Anh đang nhìn từ hướng Bắc đấy!".
Chiếc mũ đỏ chính là công cụ độc nhất và là cơ hội đặc biệt để bạn có thể bộc lộ cảm xúc, tình cảm và trực giác của mình về vấn đề đang xem xét. Cách yêu cầu sẽ thiếu tính thuyết. …Anh vừa nói cho tôi biết tất cả lý do tại sao anh không thích ý tưởng này và tại sao anh cho rằng nó sẽ thất bại.