Trí tuệ bị ám ảnh bởi các hình mỹ nhân, hình ảnh cuộc truy hoan ô uế. Nhưng để được sáng tỏ hơn về nội tâm của bạn trai và để các nhận xét tâm lý trong các phần trước được có giá trị giáo dục, tôi viết thêm chương sau. Yêu ai họ cứ tưởng tượng ai cũng tốt, cũng chung thủy như họ.
Tôi vẫn trong cơ cấu ái tình bạn trai cũng có những yếu tố tinh thần. Đừng nói chỉ bạn gái có kẻ thèo lẽo. Nếu từ lâu bạn giữ được lòng băng tuyết thì bạn hãy phấn khởi lên vì ai giữ mình thanh bạch không những đáng được người lập cung khởi hoàn để ca tụng như tục lệ bên Trung Hoa khi có một trinh nữ qua đời mà kẻ ấy còn đặng thấy Thượng đế.
Hãy đề phòng nanh vuốt của nó. Tật hồ nghi có thể sinh ra nữa, nếu lương tâm cứ bị lấn áp: đ àn áp chớ đâu có tàn hủy lương tâm được. Tâm lý học cho ta biết trực giác thường đi đôi với quan sát cụ thể hay kinh nghiệm, mà bạn trai thì ưa suy lý, ưa cách tự nhiên, nên khi phán đoán họ chạy đến lý trí hơn là trực giác.
Cái câu: Công cha như núi thái sơn Còn bạn trai lúc 17, 18 tuổi mà thích ăn dữ, ưa hút thuốc, một phần tại những hạch nước miếng phát triển rất nhanh chóng. Bà Swetchine nói: lý tưởng của tâm giao là tự cảm thấy một mà vẫn là hai.
Giữa họ và bạn tâm giao có sự cộng thông đời sống tinh thần, tình cảm: người nầy lo sống cho người kia và hỗ tương tìm hạnh phúc cho nhau. Chú ý hiểu theo nghĩa tâm lý học là tạo một thinh lặng trong tâm hồn, tập trung tinh thần, tập trung tinh thần vào vấn đề quan sát, suy nghĩ, hiểu biết hay giải quyết. Thỉnh thoảng lấy tay thăm mái tóc coi có rối bậy không? Vừa nói vừa liếc áo quần coi.
Mà các việc nầy phải khởi sự bằng chú ý. Bạn trai buổi đầu tỏ ra rất có lương tâm khi họ nghĩ đến vấn đề nam nữ. Vì quá tự coi mình là vật quan trọng, quá tin tưởng nơi năng lực của mình và sống trong mộng danh vọng nên bạn trai có kẻ mắc tật kiêu ngạo.
Nhục lạc không phải là một xa xỉ phẩm người ta có thể vụn trộm để trả lời đòi hỏi của thútính . Nhà giáo dục đủ tế nhị chỉ dạy cho bạn trai khai thác trực giác. Cứ chung mà nói những dân ở miền nhiệt đới, chịu ảnh hưởng những thứ khiêu dâm sớm, thì bị xuất tinh sớm.
Họ sống giữa đời mà coi đời như mây nổi, cho trần tục là bàn đạp để bước vào cõi lai sinh vĩnh cửu. Phải khôn ngoan lắm khi bàn tính giáo dục chỗ công cộng. Mấy trang sau, ta sẽ có diệp làm sáng tỏ mục đích cao cả nầy của đấng vạn năng.
Thường những bạn trai nầy bị người lớn cho là cứng đầu, co cượng, sái trí. Nhưng dầu sao họ cũng là thành phần ta phải phục vụ. Vợ anh gởi con đỏ cho hàng xóm, mượn tiền đầu nầy đầu nọ đi kiếm anh.
Người bạn trai được người trong gia đình gọi là mau nhổ giò. Có những cơ quan nẩy nở nhanh chóng, có cơ quan chậm. Họ mê say tin tưởng vào sự trường tồn của các hình thức trang sức.