Nếu tôi quyết định đi nghỉ, chúng ta sẽ tiến đến một mức độ kế tiếp. Nó vượt quá khía cạnh tư duy nhằm giải quyết vấn đề và cải tiến vấn đề. Đầu tiên, đó là những cảm xúc cơ bản như: sự sợ hãi và không thích tới những cảm xúc phức tạp hơn như sự nghi ngờ.
Câu hỏi “câu” là câu hỏi có tính cách thăm dò (giống như việc đặt mồi vào lưỡi câu nhưng không biết rõ rằng sẽ kéo lên được con gì). Bởi nếu không, sẽ tốn nhiều thời gian để chọn lựa xem bước tiếp theo nên chọn chiếc mũ nào mà quên mất mục đích của cuộc họp. Và khi chúng ta thực hiện những bước đi tắt như vậy, chúng ta có thể tạo nên một khuôn mẫu cư xử mới hợp lý, và nó kích thích chúng ta giống như chúng ta vừa tạo ra một phát minh.
Cũng có thể là do nền văn hoá Nhật Bản không xây dựng dựa trên sự khẳng định cái tôi giống như ở phương Tây (tranh luận chính là cách khẳng định cái tôi của mình). Để bắt đầu bất kỳ một ý tưởng nào,khả năng nhìn nhận là thứ đầu tiên cần có, tiếp theo là khả năng phác thảo, và trình bày chi tiết ý tưởng. Với lối tư duy «sách vở», mọi người miêu tả, phân tích và đưa ra những lời giải thích cho những việc mà theo họ chắc chắn sẽ xảy ra trong tương lai.
Thứ hai, đó là những suy đoán phức tạp dẫn tới những cảm xúc như là những linh cảm, tình cảm, cảm nhận, cảm giác về mùi vị, cảm giác về thẩm mỹ và các loại cảm giác không dễ nhận thấy khác. Trên thực tế, các kỹ xảo khác nhau của lối tư duy mới lạ cũng được đề cập trực tiếp tới việc tìm ra những chọn lựa mới. Các máy tính hoạt động theo các chương trình được lập trình sẵn, những chương trình này sẽ hướng dẫn chúng ta xem từng bước chúng ta phải làm gì.
Đôi khi chúng ta cần phủ nhận khuôn mẫu sẵn có và tiến tới một cấp độ cao hơn. Phương thức tư duy dựa trên những tranh luận sẽ phát huy hiệu quả nếu có một người cầm trịch vững vàng. Người tư duy mũ xanh xác định những chủ đề và tiếp theo hướng tư duy theo cách đó.
Chúng ta thường cố gắng biện minh cho nhũng tình cảm, cảm xúc của mình bởi vì những tình cảm này không phải một phần của lối tư duy lôgic. Chiếc mũ đỏ công nhận những tình cảm này. Điều này sẽ dừng mọi tranh luận.
Cũng có thể xảy khả năng những kẻ phạm tội đó sẽ tiến hành những hành động tàn bạo hơn: Chúng muốn thủ tiêu nạn nhân để không còn nhân chứng. Ai đó đã nói với tôi rằng anh ấy được bạn kể lại rằng thủ tướng Churchill đã thầm ngưỡng mộ Hitle. Sử dụng chiếc mũ đỏ chính là cơ hội để bạn bộc lộ cảm xúc, tình cảm và trực giác mà không cần giải thích cũng như không cần những dẫn chứng cụ thể.
Không được phép tuỳ tiện yêu cầu: "Bây giờ tôi muốn đội chiếc mũ đen". Những lý lẽ phân tích những mặt khác của sự việc thường được mọi người sử dụng chiếc mũ vàng và đưa ra. Có nhiều khi chúng ta bắt đầu với một ý tưởng và sử dụng nó như một tảng đá bước nhưng khi kết thúc chúng ta lại có một ý tưởng hoàn toàn khác.
Những xúc cảm- bao gồm cả những xúc cảm mang đậm nét cá nhân- được đem ra cân nhắc để giúp mọi nngười chọn được "con đường đi đúng nhất trên tấm bản đồ". Hãy coi rằng tất cả mọi người đều trở thành cảnh sát. ếu sự việc được nêu ra phần lớn dựa trên niềm tin, đó cũng đó thể là những thông tin chấp nhận được.
Và giai đoạn cuối cùng là thời gian sử dụng tư duy mũ đỏ: chúng ta có thích ý tưởng này đến mức chúng ta tiếp tục xem xét nó? Có thể mọi người sẽ thấy lạ khi giai đoạn cuối cùng để thực hiện một ý tưởng lại dành cho những xét đoán tình cảm. Đội dự án đa quốc gia của tập đoàn hàng đầu (ABB) từng mất 30 ngày hội họp để đưa ra một quyết định, sau khi họ áp dụng lối tư duy đồng thuận, thời gian rút xuống chỉ còn hai ngày. Điều này có nghĩa là hãy cố gắng sáng tạo chứ không phải là tranh luận.